Wstęp

Książka Wielka Księga Rytmiki to propozycja metodyczna przeznaczona dla nauczycieli oraz osób zajmujących się wychowaniem i edukacją muzyczną dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Współczesna edukacja muzyczna opiera się głównie na systemach opracowanych przez trzech twórców: Émila Jaques-Dalcroze’a, Carla Orffa i Zoltána Kodálya. Systemy te różnią się od siebie, ale celem każdego z nich jest dążenie do harmonijnego rozwoju dziecka w sferze intelektualnej, fizycznej i emocjonalnej (wspomagając także rozwój wrażliwości artystycznej). Założenia te przyjęto także w tej pracy, wzbogacając je o myśli Rudolfa Labana, Rudolfa Steinera, Weroniki Sherborne, Batii Strauss, a także o elementy metody Klanzy i Szkoły krakowskiej. Podczas każdego z zajęć (trwające ok. 20 min.) wykorzystywane są wybrane elementy tych metod, niosąc jednocześnie treści o charakterze uniwersalnym. Zaproponowane zabawy, ćwiczenia i piosenki to jednak autorskie propozycje łączące zdobycze różnych metod wychowania muzycznego. Wszystkie są zatem w pełni oryginalne, a cały materiał został przetestowany i sprawdzony w praktyce podczas zajęć muzycznych prowadzonych w kilku krakowskich przedszkolach w latach 2013–2017. Warto podkreślić, że wszystkie zaproponowane zajęcia oparte zostały na współpracy pomiędzy dziećmi i odwołują się – a w zasadzie bazują – na ich aktywnym słuchaniu. Podstawowym warunkiem pomyślnej realizacji zajęć jest przede wszystkim słuchanie w skupieniu, skoncentrowane na wychwyceniu odpowiednich sygnałów dźwiękowych. Słowa do piosenek, na specjalne zamówienie, napisała s. Adriana Anna Miś (CSS), sugestywnie docierając do wyobraźni dziecka. Wielka Księga Rytmiki to w pełni gotowe do użytku narzędzie pracy zawierające propozycje osiemdziesięciu zajęć muzycznych, które zostały zaplanowane na dwa lata nauki, tj. przy uwzględnieniu podziału dzieci na cztery grupy wiekowe. Część pierwsza materiałów zawiera propozycje dla dzieci trzyletnich lub dla dzieci, które dopiero rozpoczynają edukację muzyczną. Druga część przeznaczona jest dla czterolatków lub dzieci starszych, które posiadają już pewne umiejętności muzyczno-ruchowe. Podział materiału odzwierciedla całoroczny tok pracy i uwzględnia rozbicie na miesiące od września do czerwca1. Zajęcia zostały opracowane w przystępny i przyjazny sposób zarówno dla dzieci, jak i nauczycieli, a składają się nań trzy podstawowe komponenty: materiał video, materiał audio (do bezpośredniego wykorzystania na zajęciach) oraz opis zajęć2. Do każdej części zajęć przyporządkowano ścieżkę video3, gdyż jest ona podstawowym źródłem informacji i powinna być przeanalizowana przez nauczyciela przed przeprowadzeniem zajęć, a następnie wykorzystana w pracy z dziećmi. Wówczas najmłodsi w trakcie zabawy „na żywo” naśladują demonstrowane na ekranie ćwiczenia. Nauczyciel może także zdecydować, że nie będzie wspomagał się ścieżkami video podczas prowadzonych zajęć, traktując zapis video jako materiał metodyczny. Niezależnie od ścieżek video zostały dołączone ścieżki audio do wykorzystania podczas zajęć. Ścieżki audio są materiałem do wspólnej pracy nauczyciela z dziećmi: wszystkie ćwiczenia i zabawy posiadają indywidualne, odpowiednio dobrane (i opisane) podkłady muzyczne. Uwzględniono wszystkie etapy zajęć i nie trzeba wielokrotnie korzystać z tej samej ścieżki. Organizacja materiału audio i video. Materiał audio i video został umieszczony na platformie rytmika.myvod.pl i składa się z pięciu katalogów głównych (kategorii):

1. Ćwiczenia i zabawy rytmiczne – część pierwsza.
2. Ćwiczenia i zabawy rytmiczne – część druga.
3. Zagadki muzyczne – brzmienie chóru.
4. Zagadki muzyczne – brzmienie instrumentów smyczkowych.
5. Katalogi pomocnicze (materiały dodatkowe).